Phân tích tâm lý học về niềm tin yêu quái trong xã hội đương đại Việt Nam

Từ góc nhìn tâm lý học, niềm tin về yêu quái trong xã hội đương đại Việt Nam có thể được xem là một phần của quá trình xử lý nỗi sợ và các áp lực xã hội. Khi đối diện với những bất định về cuộc sống, thiên tai, dịch bệnh hay biến cố cá nhân, con người có xu hướng tìm kiếm lời giải thông qua việc tưởng tượng và tin vào các hiện tượng siêu nhiên như yêu quái. Niềm tin này giúp tạo ra một cảm giác kiểm soát và an toàn cho tinh thần, đồng thời thúc đẩy các hành động nhằm đối phó với nguy cơ theo cách tập thể. Trong môi trường đô thị hóa nhanh chóng, việc duy trì các niềm tin liên quan đến yêu quái còn giúp người Việt giải tỏa những áp lực tâm lý do sự thay đổi xã hội gây ra. Bên cạnh đó, các giá trị văn hóa truyền thống về yêu quái vẫn góp phần nuôi dưỡng sự đoàn kết cộng đồng và tạo ra hệ thống tín hiệu xã hội minh bạch. Đối với nhà nghiên cứu tâm lý học văn hóa, việc phân tích niềm tin yêu quái là công cụ quan trọng để hiểu được cách thức con người Việt xử lý trải nghiệm cá nhân và xã hội trong bối cảnh hiện đại, từ đó đề xuất các hướng tiếp cận và hỗ trợ phù hợp. Yokai (妖怪 – Yêu Quái ) là một loại quái vật và linh hồn siêu nhiên trong văn hóa dân gian Nhật Bản. Từ “Yokai” được tạo thành từ hai từ gốc Hán có nghĩa là “mê hoặc, hấp dẫn, tai họa” và “bóng ma, bí ẩn”. Trong đời sống tâm linh của người Việt, việc đối phó với yêu quái luôn là tâm điểm của nhiều nghi lễ và phương pháp truyền thống. Các nghi lễ trừ yêu quái không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn thể hiện bản lĩnh vượt qua sợ hãi của cộng đồng. Một số nghi lễ tiêu biểu như cúng trừ tà, đốt giấy vàng mã, đeo bùa trấn yểm hoặc sử dụng các vật phẩm như gương chiếu yêu, muối trừ ma được nhiều người dân truyền tai nhau thực hiện. Ngoài ra, thông qua việc hát then, múa rối nước hoặc các loại hình nghệ thuật dân gian, người ta cũng gửi gắm mong muốn xua đuổi yêu quái, bảo vệ sự bình yên cho làng xóm. Những phương pháp này dựa trên sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa hiểu biết tâm linh và kinh nghiệm thực tế, phản ánh sự gắn bó chặt chẽ giữa con người với thế giới huyền bí. Mặc dù xã hội hiện đại phát triển, các phương pháp trừ yêu quái này vẫn được lưu truyền dưới dạng văn hóa phi vật thể, góp phần duy trì niềm tin và sự ổn định tinh thần trong cộng đồng người Việt. Khám phá thế giới yokai huyền bí trong văn hóa Nhật Bản, từ truyền thuyết đến anime, và những yêu quái đại diện cho từng vùng đất Nhật.