Trong các vụ án hình sự, lý chính thắng thường được hiểu là cơ sở pháp lý rõ ràng, khiến tòa án quyết định bên có quyền lợi hợp pháp thuộc về ai và bên nào không đủ căn cứ để bảo vệ quyền lợi. Việc xác định lý chính thắng trong hình sự cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về chứng cứ, bao gồm chứng cứ vật chất, chứng cứ nhân chứng, lời khai và các bằng chứng pháp y kết hợp với các điều khoản trong luật hình sự. Một điểm quan trọng là lý chính thắng phải dựa trên sự thật khách quan, không được thiên vị hoặc suy đoán, tránh gây oan sai, bảo đảm quyền lợi cơ bản của bị cáo cũng như quyền lợi của bị hại và xã hội. Các chuyên gia trong lĩnh vực hình sự nhấn mạnh rằng, người tiến hành tố tụng cần có kinh nghiệm xử lý và nhận định lý chính thắng một cách khoa học để đảm bảo kết quả xử lý chính xác, tránh gây mâu thuẫn pháp lý hoặc dẫn đến việc khiếu kiện kéo dài. Từ đó, lý chính thắng góp phần quan trọng trong việc giữ vững trật tự xã hội và khẳng định sự nghiêm minh của pháp luật Việt Nam. Lý Bài từ dự án mở Từ điển Việt - Việt. Danh từ xem lí Lấy từ « http://tratu.soha.vn/dict/vn_vn/L%C3%BD » Việc nhận diện chính xác lý chính thắng đóng vai trò then chốt trong quá trình giải quyết tranh chấp pháp lý. Để áp dụng lý chính thắng hiệu quả, người tham gia vụ án cần nắm bắt rõ các yếu tố pháp lý cơ bản như quy định luật, bằng chứng chứng minh tính xác thực, và những dấu hiệu định hướng phán quyết. Trong quá trình tố tụng, căn cứ vào các tình tiết vụ việc và chứng cứ, bên liên quan sẽ trình bày các lập luận nhằm thuyết phục tòa án rằng lý do của mình là chính đáng, phù hợp với quy định pháp luật nhằm đạt được lý chính thắng. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa luật sư và khách hàng, cũng như sự phân tích kỹ lưỡng của các chuyên gia tư pháp. Ngoài ra, việc lựa chọn chiến lược trình bày và chứng minh chứng cứ đóng góp trực tiếp vào kết quả nhận định lý chính thắng. Các cán bộ xét xử cũng phải có kỹ năng phân tích, đánh giá khách quan để công nhận đúng lý chính thắng trong từng vụ việc. Đây là yếu tố thể hiện sự công bằng và minh bạch của hệ thống pháp luật, giúp công dân yên tâm trước khi đưa ra quyết định truy tố hay phán xét nhiều lĩnh vực khác nhau. Bài viết sau tập trung vào bối cảnh ra đời của nhà Lý cùng những nét chính về ba vị vua đầu triều: Lý Thái Tổ, Lý Thái Tông và Lý Thánh Tông.
