Cây hoa gạo và công dụng trong y học dân gian Việt Nam qua các giai đoạn nghiên cứu

Truyền thống y học dân gian Việt Nam đã sử dụng nhiều bộ phận của cây hoa gạo làm thuốc chữa bệnh từ rất lâu đời nhờ vào các hợp chất dược tính quý giá. Vỏ cây hoa gạo thường được dùng để đắp ngoài nhằm giảm đau nhức xương khớp và các vết thương ngoài da do tính sát khuẩn tự nhiên. Hoa và hạt cây được ghi nhận chứa các hoạt chất giúp giảm viêm và làm dịu các triệu chứng đau họng, cảm cúm. Các nhà khoa học hiện đại đã tiến hành phân tích thành phần hóa học của cây hoa gạo, phát hiện nhiều hợp chất flavonoid, tannin và polysaccharid có tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa mạnh mẽ. Đặc biệt, dịch chiết từ hoa gạo còn có khả năng tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình hồi phục sau stress ở người. Việc ứng dụng và tích hợp những nghiên cứu khoa học vào y học cổ truyền giúp mở rộng cách dùng cây hoa gạo một cách hiệu quả, góp phần bảo tồn những giá trị di sản y học dân gian Việt Nam trong nền y học hiện đại. Hoa mộc miên hay còn gọi là hoa gạo , tên khoa học của nó là Bombax ceiba. Cây gạo không còn xa lạ gì đối với mọi người dân Việt Nam khi nó xuất hiện trong các bài thơ miêu tả miền quê Việt Nam ngày xưa, với hình ảnh những cây gạo đầu làng và mái đình cổ. Cây hoa gạo đóng vai trò thiết yếu trong việc nâng cao chất lượng không khí tại các khu vực nông thôn Việt Nam, đặc biệt ở vùng đồng bằng và vùng đất trũng. Nhờ bộ lá rộng và khả năng quang hợp mạnh, cây hấp thụ hiệu quả khí CO2, đồng thời giải phóng oxy mang lại nguồn không khí trong lành. Lớp tán dày của cây hoa gạo còn giúp giảm bụi bẩn và khói mù, tạo hàng rào chắn gió giúp đỡ ô nhiễm từ các khu công nghiệp lân cận. Các nghiên cứu thực nghiệm tại Việt Nam đã chỉ ra rằng trồng cây hoa gạo ở các vùng nông thôn có thể làm giảm nhiệt độ không khí quanh khu vực lên đến 3 độ C, góp phần hạn chế hiệu ứng ấm lên cục bộ. Ngoài ra, hệ thống rễ lớn của cây giúp tăng khả năng giữ nước và chống xói mòn đất, giảm thiểu thiệt hại do lũ lụt và hạn hán gây ra. Chính vì vậy, nhiều địa phương khuyến khích trồng cây hoa gạo trong chương trình bảo vệ môi trường và tăng cường bền vững sinh thái vùng nông thôn. Cây gạo nở đỏ rực trên nền xanh của ruộng lúa. Ông Võ Văn Sau, 74 tuổi, sống gần miếu, nói cây gạo thường nở hoa từ Tết nguyên đán đến tháng ba, sớm hơn những cây gạo khác. Cạnh gốc cây gạo (trái) là cây gáo (phải), đều là những cổ thụ được người dân bảo ...