Bài thơ cảnh khuya ngày nay vẫn chịu ảnh hưởng lớn từ truyền thống thơ ca cổ điển Việt Nam, đặc biệt trong cách sử dụng hình ảnh, ngôn ngữ và cấu trúc câu thơ. Truyền thống ấy không chỉ giúp bảo tồn những giá trị văn hóa đặc trưng mà còn đem lại chiều sâu biểu cảm cho các tác phẩm hiện đại. Việc khai thác đề tài cảnh khuya trong thơ hiện đại thường dựa trên nền tảng các chuẩn mực cổ điển như sự yên tĩnh, vẻ đẹp tự nhiên và cảm xúc nội tâm thi sĩ. Tuy nhiên, các nhà thơ hiện đại cũng khai thác thêm các khía cạnh mới mẻ, đa dạng hơn về nội dung, như bộc lộ tâm trạng đa chiều, xã hội hay hiện đại hóa hình tượng đêm khuya. Bởi vậy, bài thơ cảnh khuya không ngừng phát triển theo thời gian, vừa giữ được cốt cách truyền thống vừa đổi mới theo xu thế sáng tạo đương đại. Cảnh khuya là bài thơ miêu tả cảnh trăng sáng ở chiến khu Việt Bắc trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, qua đó thể hiện tình yêu thiên nhiên, tâm hồn nhạy cảm, lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung, lạc quan của Bác Hồ. Bài thơ cảnh khuya sử dụng đêm tối làm bối cảnh để tạo nên bầu không khí riêng biệt, nơi cảm xúc thi ca bùng lên và lan tỏa mạnh mẽ. Đêm khuya trong thơ không chỉ là khung cảnh vật lý mà còn được xem như khoảng lặng giúp nhà thơ chiêm nghiệm về cuộc đời, con người và thiên nhiên. Qua hình ảnh “đêm khuya mờ sương” hay “ánh trăng lạnh lẽo”, tác giả khéo léo xây dựng không gian thanh vắng nhưng đậm đà xúc cảm, làm nổi bật tâm trạng cô đơn, tịch mịch xen lẫn sự yên bình. Cảm xúc ấy được bài thơ cảnh khuya thể hiện một cách chân thực và tinh tế, khiến người đọc dễ dàng đồng cảm và cảm nhận sâu sắc hơn về cuộc sống. Khi đọc bài thơ cảnh khuya, ta như được bước vào một thế giới khác, nơi thời gian dường như lắng lại, mở ra những suy nghĩ và trạng thái tâm hồn độc đáo của thi sĩ. Và một trong số các bài thơ hay tiêu biểu của Bác đã để lại nhiều dấu ấn trong lòng người đọc có lẽ phải kể đến tác phẩm Cảnh khuya .
