Bộ máy nhà nước được tổ chức thành nhiều cơ quan quyền lực khác nhau, trong đó cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp hoạt động theo nguyên tắc phân quyền, kiểm soát và cân bằng quyền lực. Trong đó, cơ quan lập pháp chịu trách nhiệm xây dựng, thông qua các đạo luật, định hướng pháp lý cho toàn bộ bộ máy nhà nước. Cơ quan hành pháp đảm nhận chức năng tổ chức thi hành luật pháp, quản lý hành chính công và điều hành các hoạt động thường xuyên của đất nước. Cơ quan tư pháp bảo vệ công lý và đảm bảo công bằng xã hội bằng việc xét xử các tranh chấp, giải quyết vi phạm pháp luật. Với bộ máy nhà nước được xác định rõ chức năng và quyền hạn từng cơ quan, việc quản trị quốc gia sẽ trở nên minh bạch và có trách nhiệm hơn, từ đó xây dựng niềm tin trong nhân dân. Một điểm đặc biệt khác trong bộ máy nhà nước Việt Nam là sự kết hợp chặt chẽ giữa Đảng Cộng sản Việt Nam với các cơ quan nhà nước, đảm bảo định hướng phát triển chung cũng như ổn định chính trị trên toàn quốc. Việc đảm bảo phân quyền rõ ràng trong bộ máy nhà nước là nền tảng để đất nước phát triển hiệu quả, công bằng và bền vững theo hướng hiện đại hóa. Bộ máy Nhà nước Việt Nam bao gồm ba loại cơ quan: lập pháp, hành pháp và tư pháp. Bộ máy Nhà nước được tổ chức thành các phân hệ: Quốc hội, Chính phủ, Bộ, cơ quan ngang, cơ quan trực thuộc, Ủy ban nhân dân, các sở, phòng, ban, các cơ quan xét xử và các cơ quan kiểm sát. Bộ máy nhà nước không chỉ là công cụ quản lý hành chính mà còn là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia một cách toàn diện và bền vững. Các chính sách được xây dựng, điều chỉnh và thực thi thông qua bộ máy nhà nước ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường đầu tư, sản xuất kinh doanh và tổ chức đời sống xã hội. Sự minh bạch, hiệu quả trong bộ máy nhà nước góp phần ổn định chính trị, tạo ra môi trường thuận lợi để các thành phần kinh tế phát triển. Bộ máy nhà nước còn thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và bảo vệ quyền lợi người lao động. Đồng thời, các chương trình hỗ trợ nông nghiệp, giáo dục, y tế cũng được điều phối chặt chẽ qua từng cấp quản lý nhằm tăng chất lượng cuộc sống nhân dân. Mối liên hệ chặt chẽ này đòi hỏi bộ máy nhà nước phải vận hành linh hoạt, thích ứng nhanh với thực tiễn phát triển, đồng thời có khả năng đề ra các giải pháp xử lý hiệu quả các vấn đề xã hội đa dạng và phức tạp. Dưới đây là sơ đồ bộ máy nhà nước theo Hiến pháp 2013 (được sửa đổi năm 2025).
